Wat wordt onderzocht?
Er wordt onderzocht of een coöperatief warmtenet een haalbare en betaalbare oplossing is voor Kerkelanden. Hierbij wordt ook onderzocht hoe bewoners tegen een coöperatief warmtenet aankijken en wat hun wensen zijn. Coöperatief betekent (mede) in eigendom van bewoners, als leden van de coöperatie.

Is dit een pilot, zitten we er al aan vast?

Dit is geen pilot, waar al concrete uitwerking wordt gegeven aan bepaalde technieken. Het onderzoek is volledig verkennend, waarbij we op basis van beschikbare gegevens in kaart brengen welke opties er zijn en in welke mate die haalbaar zijn. Er wordt dus nog niets in gang gezet en u zit nergens aan vast.

Waarom doen jullie dit onderzoek?

Als coöperatie willen we graag Hilversum verduurzamen én de energievoorziening in de handen van bewoners hebben. Daarom hebben we gekeken naar welke wijken we wellicht coöperatief van warmte kunnen voorzien. Kerkelanden lijkt een goede plek door het kanaal dichtbij waaruit warmte kan worden gewonnen en door de compacte bebouwing die er staat. Met dit onderzoek willen we uitzoeken of Kerkelanden inderdaad een goede plek is en wat bewoners van een duurzame, betaalbare warmtevoorziening vinden.

Wie doen het onderzoek?

Dit haalbaarheidsonderzoek vindt plaats op initiatief van een consortium van drie partijen. Dat consortium bestaat uit lokale energiecoöperatie HET, Hilversumse Energie Transitie; Firan, onderdeel van Alliander dat zich richt op ontwikkeling van warmtenetten, en ‘zusje’ is van netbeheerder Liander; en Waternet, een uitvoerende stichting die valt onder het Waterschap Amstel, Gooi en Vechtstreek. Waternet beheert de watergangen en de waterzuivering in Hilversum.

Wie heeft opdracht gegeven, wie financiert het?

Omdat het onderzoek een eigen initiatief is van het consortium, heeft niemand opdracht gegeven. Wel ondersteunt de gemeente het onderzoek en financiert ze mee. Maar de meeste financiën zijn afkomstig van de provincie, die een regeling heeft voor dergelijke projecten.

Wat is de rol van de gemeente? Wat gebeurt er met de resultaten van het onderzoek?

De gemeente ondersteunt het onderzoek en financiert mee. Verder niet. De gemeente doorloopt een eigen traject in het ontwikkelen van een zogenaamde Transitievisie warmte. Dat wordt door andere partijen ondersteund en gevoed. Die Transitievisie geeft voor alle wijken in Hilversum aan welke voorkeurstechniek wordt gezien voor het aardgasvrij maken van die wijk.

De bevindingen uit dit haalbaarheidsonderzoek stelt het consortium ter beschikking aan de gemeente. Het is vervolgens aan de gemeente om te kijken of ze die bevindingen een plek geven in de invulling van de Transitievisie warmte voor de wijk Kerkelanden. Daar heeft het consortium verder geen zeggenschap over.

Waarom is er een voorkeur voor een collectief warmtenet? Waarom in Kerkelanden?

Omdat een collectief warmtenet in één keer veel huizen van warmte voorziet, kan het in bepaalde gevallen goedkoper zijn dan andere warmtebronnen. Als de warmtebron duurzaam is (zoals hier het geval zou zijn), dan is het ook de meest duurzame optie. Afhankelijk van het soort warmtenet, hoeft er ook minder tot veel minder in huis aangepast te worden vergeleken met bijvoorbeeld een eigen warmtepomp. Of dat allemaal klopt, is juist wat het onderzoek moet uitwijzen.
Dat geldt ook voor de geschiktheid van Kerkelanden als locatie. De wijk lijkt om meerdere redenen een geschikte locatie voor een warmtenet. Ten eerste lijkt er een goede duurzame bron in de buurt (warmte uit het Hilversumse kanaal), ten tweede zou de grond geschikt zijn voor de ondergrondse opslag van warmte en tot slot zou het soort bebouwing goed bij een warmtenet passen. Dit wordt allemaal onderzocht en getoetst, er staat vooraf dus niets vast.

Hoe weten we op welke manier u uw onderzoek doet?

We rekenen in een open rekenmodel. Iedereen kan straks meekijken in dat model welke aannames we hebben gedaan. Als we met elkaar in de loop van de tijd erachter komen dat we de cijfers moeten aanpassen, dan doen we dat.

Welke opties worden nu onderzocht?
Eerst bekijken we alle opties om van het aardgas af te gaan. Als een collectief warmtenet haalbaar en betaalbaar is, onderzoeken we vervolgens of het dan verstandiger is om te kiezen voor een Laag Temperatuur of een Hoog Temperatuur warmtenet. We rekenen de totale kosten uit van warmtenet én isolatie. We kijken waar de wijk uiteindelijk het goedkoopste mee uit is. Natuurlijk kijken we ook naar de andere effecten van een warmtenet op de wijk, zoals geluid, het werk dat ermee samenhangt en dergelijke.

Valt het bedrijventerrein ook in het onderzoek?
We beperken ons voor de verkenning nu eerst tot het woningbouw gedeelte van de wijk met daarbinnen het winkelcentrum.

Zijn er al wijken die aardgasvrij gemaakt zijn mbv warmte uit water?
Er lopen op dit moment de eerste projecten in 27 proeftuinwijken in Nederland. Daar wordt geëxperimenteerd met aardgasvrij worden. Daaronder zijn ook wijken waarin onderzocht wordt of dat met aquathermie (warmte uit water) mogelijk is. Zie ook de website van dat programma PAW, ofwel Programma Aardgasvrije Wijken.
Al bestaande ervaringen, ook met deze wartmetechniek, kunt u vinden bij het Netwerk Aquathermie. U vindt hier ook voorbeelden van woonwijken die zo worden verwarmd.

Waarom vindt dit haalbaarheidsonderzoek plaats?
Nederland gaat stoppen met het gebruik van aardgas, uiterlijk in 2050. Wij denken dat een coöperatieve manier de beste manier is om deze overgang naar een nieuwe warmtebron te organiseren, omdat dit ervoor zorgt dat we als bewoners de warmtevoorziening in eigen handen houden. Dit haalbaarheidsonderzoek is niet van de gemeente, maar past wel binnen de Transitievisie warmte van gemeentes. Omdat Hilversum ook wijken aan moet gaan wijzen om aardgasvrij te worden, kunnen de bewoners zo het heft in eigen handen houden.

Waarom vindt dit verkennend onderzoek in Kerkelanden plaats?
Kerkelanden heeft specifieke voordelen: de aanwezigheid van een Hilversums kanaal, de plassen en de persleiding. Ook zijn er veel woningen (Hoogbouw) die niet ver van elkaar verwijderd staan.

Waarom kiezen we geen andere energiebron om de wijk duurzaam te verwarmen?
Een warmtenet komt uit veel onderzoek naar voren als de meest haalbare en kostenefficiënte optie voor Nederland. Andere energiebronnen zoals biogas/groen gas, waterstof en geothermie zijn vaak nog te duur of zijn niet beschikbaar in de buurt. De nadelen wegen (nog) niet op tegen de voordelen. Biomassa voldoet in ons beeld niet aan de duurzaamheidseis. En restwarmte uit industrie, energiecentrales of afvalverbranding, zoals dat in veel bestaande warmtenetten wordt gebruikt (bijvoorbeeld in Amsterdam, Almere, Utrecht) is niet voorhanden in/ nabij de wijk Kerkelanden.

En de zon, die geeft ook warmte. Kan de zon dienen als duurzame warmtebron?

Dat klopt. We kennen dat al langer van duurzaam opgewekte stroom door de zon. Dan spreken we van PV-panelen, (photo-voltaisch), voor de meeste mensen beter bekend als zonnepanelen. Licht wordt daarbij omgezet in stroom. Bij het opslaan van de warmte van de zon gaat het om zonnecollectoren, die alléén warmte doorgeven, of zogenaamde PV-T (thermo) panelen: die geven zowel stroom als warmte. Alleen deze PVT-panelen geven minder stroom dan gewone PV-(zonne)panelen en minder warmte dan zonnecollectoren.

In deze verkenning onderzoeken we of naast de warmte uit het kanaal en van de persleiding aanvullende warmte nodig – én mogelijk – is van de zon. En als extra warmte van de zon nodig is, in welke vorm kan dat dan het beste worden opgevangen.

Moeten er ook meer hout(pellet)kachels komen?
Individuele hout(pellet)kachels zijn niet nodig. Sommige mensen in de wijk hebben er één geïnstalleerd en verwarmen daar een groot deel van hun huis mee. Dat is een eigen keuze. We zijn daar geen voorstander van, omdat hout verbranden ook veel CO₂-uitstoot geeft. En dat terwijl het opnemen van die CO₂ in nieuw groeiende bomen 10 tot 50 jaar kost. Op korte termijn zijn we daar niet mee geholpen. En de kachels geven ook meer fijnstof-uitstoot.
Het wijkwarmtesysteem waar we onderzoek naar doen wordt zodanig ontworpen dat u in huis altijd voldoende warmte ontvangt. Ook in het wijkwarmtesysteem zelf wordt geen gebruik gemaakt van hout(pellet)kachels.

Wat is en wat doet HET?
HET staat voor Hilversumse Energie Transitie. HET is een lokale burger-energiecoöperatie, met momenteel meer dan 200 leden. We helpen Hilversummers bij het verduurzamen van hun woning en we zetten in op elektrische deelauto’s en zonnepanelen voor VvE’s en bedrijven. HET ondersteunt bij energiebesparingsadvies en het aanvragen van offertes. U kunt uw interesse in een warmtescan, energieadvies of energieavond bij HET aangeven.

Wat is een coöperatie?
Onze energiecoöperatie HET is geen coRporatie. Voorbeelden van corporaties zijn de woningbouwcorporaties met sociale huurhuizen. Een coöperatie is een democratische organisatie voor en door leden. Die leden bepalen uiteindelijk wat er gebeurt, via de Algemene Leden Vergadering. HET is van u en ons. Dus niet van de gemeente en HET is ook niet commercieel.

Wat is en doet Firan?

Firan (100% dochteronderneming van Alliander) ontwikkelt, financiert, realiseert en exploiteert warmte infrastructuren. Uitgangspunt is dat de warmte infrastructuur open & publiek toegankelijk en betaalbaar wordt uitgevoerd.

Wat is en doet Waternet?

Wat is de rol van de Woningbouwcorporaties? 
De woningbouwcorporaties spelen een belangrijke rol in Kerkelanden, omdat ze veel van de woningen in bezit hebben, 43% van de in totaal 3000 woningen. HET gaat uitgebreid met hen in gesprek, luisteren naar hun wensen en verwachtingen en stemmen af. Omdat ze veel bezit hebben in de wijk, drukken ze ook een zwaar stempel op de afwegingen die worden gemaakt.

Wat is de rol van de gemeente in dit haalbaarheidsonderzoek?
De gemeente steunt het haalbaarheidsonderzoek, faciliteert en financiert mee. De uitkomsten van het onderzoek zullen door de gemeente wellicht worden meegenomen in de op te stellen Transitievisie Warmte. De gemeente Hilversum besluit daar zelf over.

Welk belang heeft Waternet hierin?
Waternet is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Door warmte te onttrekken aan het water, kan de kwaliteit ervan verbeteren; het water wordt kouder en kan daardoor beter zuurstof opnemen. Als echter van tevoren uit onderzoek naar voren komt dat door de techniek de kwaliteit slechter zal worden, dan geven ze geen vergunning.
Waternet is het publieke nutsbedrijf voor water in de regio, en een stichting, onder de gemeente Amsterdam en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht.
Omdat Waternet en het waterschap ‘gaan’ over het water, en ze potentie zien in het winnen van energie/warmte uit het Hilversums kanaal, wil Waternet graag meewerken aan verder onderzoek en ontwikkeling.

Welk belang heeft Firan hierin?
Firan werkt voor de aandeelhouders, dat zijn een aantal gemeentes en provincies in Noord-west en Oost-Nederland. Ook de gemeente Hilversum en de provincie Noord-Holland hebben een aandeel in Alliander, het moederbedrijf van Firan. Firan is bij het project betrokken vanuit haar mogelijke rol in het warmtenet: de distributie van de warmte door de wijk naar de huizen toe, via warmtebuizen in de grond. Dat past bij de rol van netbeheerder, zoals zusterbedrijf Liander doet voor elektriciteits- en gasleidingen. Firan ambieert geen rol in de bron (opwekking van warmte) en ook niet in de leveranciersfunctie.

Welk belang heeft HET hierin?
HET heeft als missie bij te dragen aan een duurzaam Hilversum, zonder CO₂-uitstoot. HET wil dat liefst realiseren in 2035. Als coöperatie van Hilversummers voor Hilversummers, wil HET de stem van de Hilversummers laten horen. En we willen iedereen stimuleren zelf actief te worden en te doen wat er binnen je eigen bereik ligt, bijvoorbeeld met je eigen huis en met schoon rijden. Dat organiseren we in een aantal wijken in Hilversum, met en voor onze leden. Een coöperatieve en duurzame wijkwarmtevoorziening helpt ons onze missie verder in te vullen.

We hebben twee coöperaties in Hilversum: HET en HilverZon. Is er overleg?
Hilversum heeft twee energiecoöperaties, te weten HET en HilverZon. De energiescans van huizen door energiecoaches is bijvoorbeeld een overlappend werkgebied. HET werkt binnen Energie Verbonden met HilverZon en andere coöperaties in de regio samen. We overleggen bijvoorbeeld met HilverZon hoe we de energiecoaches optimaal kunnen inzetten om aan de grote vraag te beantwoorden.

[/read more]

Hoe werkt een warmtenet?  Lees meer

Wat is een warmtenet?
Een warmtenet is in essentie een ondergronds buizensysteem om huizen te verwarmen met warm water. Het water kan op verschillende manieren duurzaam verwarmd worden, bijvoorbeeld via TEO (Thermische Energie uit Oppervlaktewater, ofwel warmte uit kanalen of meren) of TEA (Thermische Energie – warmte dus – uit afvalwater). Via een afleverset gaat deze warmte uw eigen verwarmingssysteem in.

Hoe zou het warmtenet in Kerkelanden kunnen werken?
Het systeem haalt in de zomer warmte uit het water uit het Hilversums kanaal. Deze warmte wordt ondergronds opgesLaagn. In de winter, als de warmte nodig is in de huizen, wordt de warmte uit de ondergrondse opslag gehaald en verder opgewarmd met een centrale warmtepomp.

Zoals de analyses er nu uitzien, zou het kanaal kunnen dienen als warmtebron. Maar dat levert wellicht niet genoeg warmte op. Die moet worden aangevuld met warmte die kan worden gehaald van de riool-persleiding die onder Kerkelanden loopt naar de rioolzuivering in Horstermeer. De warmte uit deze persleiding kan als bijverwarming fungeren. Deze techniek heet TEA, Thermische Energie uit Afvalwater. Als dat nog niet voldoende warmte geeft voor de hele wijk, dan kan gekeken worden of er mogelijk collectieve en individuele zonnepanelen kunnen worden geplaatst, die ook warmte leveren aan het wijkwarmtenet.

Als je in de zomer warmte ‘oogst’, hoe kan je dat dan in de winter gebruiken?
Bij aquathermie haal je de warmte er zomers uit en sla je die op voor gebruik in de winter. Dat gebeurt in zogenaamde Warmte- en Koude Opslag, ofwel WKO’s. Er is voor een warmtenet in Kerkelanden een aantal van dergelijke WKO’s nodig. Die worden op 50 tot 70 meter diep aangelegd onder de wijk. Onderzocht wordt of de bodem in Kerkelanden hier in principe voor geschikt is.

Zoe ook het instructieve filmpje van een vergelijkbaar idee uit Friesland (verwijzing filmpje De Heeg). https://vimeo.com/389670923

Wat is een Hoog Temperatuur (HT) /Laag Temperatuur (LT) warmtenet?
Warmtenetten kunnen op verschillende temperaturen warmte leveren. Bij HT-net gaat het om warmte van ongeveer 70 graden, bij Laag Temperatuur om 40 graden. Er kan zelfs warmte geleverd worden van 15 tot 18 graden; dan spreken we van een bronnet. Elk van deze temperaturen heeft voor- en nadelen.
Een Laag Temperatuur warmtenet heeft als voordeel dat er minder warmte verloren gaat en dat het goedkoper in gebruik is. Wel betekent dit dat huizen (verder) geïsoleerd moeten en mogelijk dat de verwarming aangepast moet worden.

In het geval van een hoge-Temperatuur warmtenet hoeft er minder bij de gebruikers aangepast te worden, maar zijn er grotere verliezen tijdens het transport en is het gebruik duurder. Bij een bronnet is er helemaal geen warmteverlies bij het vervoer, maar moet er veel bijverwarmd worden en veel geïsoleerd worden in huis. Alle opties houden uw huis warm in de winter.

Zorgt keuze voor HT/ MT óf LT Warmtenet voor verschillende kostenplaatjes bij aanleg?

Onderdeel van het verkennende onderzoek dat we doen is kijken wat de totale kosten voor alle opties zijn (inclusief kosten bij gebruikers thuis) en wat bewoners en andere partijen (zoals de woningbouwcorporaties en de winkeliers) van deze opties vinden.

Is er bij een warmtenet een warmtepomp nodig?
Bij een Hoog Temperatuur warmtenet komt er een aantal centraal geplaatste warmtepompen, verspreid over de hele wijk. Bij een Laag Temperatuur warmtenet zullen per huis warmtepompen geïnstalleerd kunnen worden.

Wat is het voordeel van centraal geplaatste warmtepompen?
Centraal geplaatste warmtepomp hebben voordelen boven een warmtepomp in eigen huis. Een voordeel is dat een centrale warmtepomp goed afgesteld kan worden op de warmte die nodig is. Een tweede voordeel dat hij efficiënter kan verwarmen en dat er eventueel een piekketel bij gezet kan worden. Een derde voordeel is dat er geen geluid is, zoals dat wel het geval is bij aparte warmtepomp bij elke woning.

Gaat een warmtenet wel echt CO₂ besparen?
Omdat het warmtenet gevoed wordt door duurzame bronnen bespaart dit CO₂. De energie die gewonnen wordt uit het kanaal en de persleiding scheelt veel in het bijverwarmen. Omdat het gebruik van elektriciteit voor het bijverwarmen ook CO₂-uitstoot geeft, rekenen wij in het onderzoek uit hoeveel CO₂ het gehele systeem in verschillende varianten uitstoot

Bestaat de kans dat de installatie die het water omHoog haalt (uit de WKO) zorgt voor Laag frequent geluid?
Nee, die pomp wordt wellicht centraal geplaatst en geïsoleerd voor mogelijke geluidsoverlast.

Is er risico op geluidsoverlast?
Bij collectieve warmtepompen heb je geen geluidsoverlast zoals bij warmtepompen in alle individuele huizen.

Is er een gevaar van gif in de grond?
Er zijn in het verleden bij de Gomarushof giftige stoffen (zogenaamde PAKS) aangetroffen in de grond. Voordat een warmtenet wordt aangelegd, zal er bodemonderzoek en onderzoek naar eventuele risico’s aan voorafgaan. Het is onwaarschijnlijk dat eventueel in de bodem aanwezige resten van gif voor een warmtenet zelf extra risico oplevert, omdat een warmtenet veel dieper ligt. Mochten er toch bepaalde stoffen aangetroffen worden, dan worden deze veilig weggehaald.

Wat is het risico van straling bij inductie koken?
Inductieplaten gloeien niet na. Het elektromagnetische veld zorgt alleen voor verhitting van de bodem van de pan en dat kan geen kwaad.

Is het systeem ook berekend op een extreem koude winter?

Ja, daar wordt de installatie op gebouwd. Er zijn wettelijke eisen aan het Temperatuurniveau. U komt niet in de kou te zitten.

Wat is het effect op de natuur als er warmte wordt onttrokken aan het water?
Door de klimaatverandering is het water twee graden warmer dan het hoort te zijn. Afkoeling van het water (warmte eruit halen) leidt in eerste instantie tot het terugbrengen van een teveel aan warmte. Dat is doorgaans goed voor de waterkwaliteit en de natuur.
Er lopen bij diverse projecten waar met deze techniek (aquathermie) wordt gewerkt programma’s om de effecten te monitoren. Die volgen we ook. Het Hilversums kanaal behoort niet tot een van de gevoeligste wateren.

Wat is een Wijkwarmtebedrijf?

Een wijkwarmtebedrijf is de organisatie die voor de energiecoöperatie warmte gaat afleveren bij deelnemers aan het warmtenet. Het wijkwarmtebedrijf regelt bijvoorbeeld de administratie en afrekening van de te leveren warmte. De coöperatie en daarmee de leden zijn uiteindelijk de eigenaren van het wijkwarmtebedrijf. Hoe dat precies vorm kan krijgen en hoe je dat het beste organiseert, maakt onderdeel uit van het uitzoekwerk in deze haalbaarheidsstudie.

Waarom zouden we voor een wijkwarmtebedrijf kiezen?

Omdat bewoners en leden op deze manier op een betaalbare, comfortabele manier duurzame warmte zouden kunnen krijgen. En omdat het geld dat eventueel wordt verdiend, terugvloeit naar de wijk. Via de coöperatie kunnen bewoners ook meedenken over de koers.

Wie wordt eigenaar van het Wijkwarmtebedrijf? Is er sprake van een monopolie?
In de huidige praktijk zijn warmtenetten in eigendom van één aanbieder. Je kunt dus niet je eigen energiebedrijf kiezen, zoals bij gas en stroom. Om de consument te beschermen tegen dit monopolie zijn er afspraken over tarieven, en valt de tariefstelling onder toezicht van de ACM, Autoriteit Consument & Markt.
Hoe kan een wijkwarmtebedrijf eruit gaan zien, waar, voor en door wie? Dit soort spelregels voor een wijkwarmtebedrijf zijn momenteel in ontwikkeling. Er wordt nu gewerkt aan een nieuwe warmtewet (Warmtewet 2), die in 2021 wellicht tot stand komt. Die wet zal over de totstandkoming en werking van een wijkwarmtebedrijf meer duidelijkheid gaan geven.

Moet ik aanpassingen aan mijn huis doen?
Voorlopig wordt alleen nog onderzocht of een warmtenet haalbaar en betaalbaar is. Bij een Laag Temperatuur warmtenet zijn meer aanpassingen aan de huizen nodig dan bij een Hoog Temperatuur warmtenet. Wat u eventueel moet doen aan uw huis, hangt af van welke vorm van warmtenet het meest optimaal lijkt te zijn.
Overigens moet u helemaal niets: uw huis is uw huis, en u bepaalt zelf wat u wel en niet wilt doen.

Wat voor aanpassingen zou ik kunnen overwegen?
Zoals gezegd, is dit afhankelijk de Temperatuur van het warmtenet, dus daar is in het algemeen nu nog niet al te veel over te zeggen. En het is afhankelijk van uw huis en het gebruik dat u ervan maakt, met hoeveel personen u bent en dergelijke. Daarbij is isoleren altijd goed, al zijn het kleine maatregelen, zoals het aanbrengen van radiatorfolie of een brievenbusborstel. Hoe minder energie u nodig heeft, hoe minder energie hoeft worden opgewekt. Als u meer energie wilt besparen, dan zijn veel voorkomende aanpassingen onder meer: kunststof kozijnen, beter isolerende ramen (HR++ of triple glas) en isolatie van vloeren, gevels/spouwmuren en het dak.
En isoleren is altijd verstandig om te doen, los van het al dan niet aanleggen van een warmtenet: isoleren geeft leefcomfort, en scheelt u in uw energierekening. Wie wil dat nu niet?

Kan mijn jaren ‘70 woning genoeg geïsoleerd worden voor een warmtenet?
Jazeker, in de jaren ’70 werden al een aantal Vinexwijken op een warmtenet aangesloten. Dat waren (en zijn) wel Hoog Temperatuurnetten, zodat er veel warmte in huis geleverd wordt. Met nieuwe isolatietechnologie is het mogelijk om warmtenetten op Laag temperaturen te laten werken. Dat leidt ook tot minder gebruikskosten.
Er zijn een paar opties: óf meer isoleren en minder Hoog Temperatuur warmte leveren voor de hele wijk, óf minder isoleren en hogere warmte leveren. Welke optie uitgerekend het beste is, is een van de vragen waar dit onderzoek antwoord op gaat geven.

Hoe voorkom ik dat isolatiemaatregelen niet goed uitgevoerd worden?
Wilt u uw huis isoleren dan kunnen de energiecoaches van HET u helpen met de keuze van de aannemer of installateur. Als u zelf de markt verkent, is het verstandig om een aanbieder/bedrijf te kiezen met een keurmerk van de branche en die u garanties geeft als het niet naar behoren werkt. Ervaren aannemers en installateurs zijn goed op de Hoogte hoe ze isolatie juist moeten installeren en hoe ze installaties energiezuinig moeten inregelen.

Krijg je bij het isoleren van je huis niet te weinig zuurstof?
Als je stevig isoleert, moet je ook voor een goed binnenklimaat zorgen. Hoe meer je isoleert, hoe beter je moet ventileren. Balansventilatie en CO₂-gestuurde isolatie regelen het binnenklimaat automatisch en halen ook de warmte uit de lucht die wordt ververst. Dat scheelt ook weer energie.

Wordt het door te isoleren dan zomers niet te warm in huis?
Als je goed hebt geïsoleerd, houdt de isolatie in de zomer ook warmte buiten. Daarnaast is een van de voordelen van een warmtenet (als dit een Laag Temperatuur net is) dat je vanuit de WKO (Warmte Koude Opslag) je huis in de zomer kunt koelen met het koude water. In plaats van een airco per huis, kun je dan dus met het warmtenet je huis koelen.

Als ik een nieuwe kookplaat wil, kies ik dan voor inductie of een keramische kookplaat?
Inductie koken lijkt het meest gangbaar te worden. Het lijkt erg op het koken op gas; zo reageert het snel op aan- en uitzetten, zoals u gewend bent. De plaat blijft dus niet nagloeien. Inductie is daarmee veiliger. Voor inductie zijn andere pannen nodig, maar veel moderne pannen zijn geschikt. U kunt dit makkelijk controleren: als u een magneetje bij uw pannen houdt en hij blijft kleven, dan zijn uw pannen geschikt. Wel kan het zijn dat uw elektriciteitsaansluiting moet worden aangepast: de inductieplaat vergt een driefase-aansluiting en een apart stopcontact (een zogenaamd perilex stopcontact).
Keramisch koken is op infraroodstraling gebaseerd. Bij keramisch koken blijft de plaat nagloeien. Zie voor meer informatie deze link.

We willen met de straat wel isoleren. Kunnen we collectief inkopen?
Collectief inkopen levert voor u als bewoners meestal kostenvoordeel op. Energiecoaches van HET kunnen u en uw buren hierin onafhankelijk adviseren. Bij een van de buurten in Kerkelanden, Zwinglilaan, doen we dat ook al.

Wie betaalt het onderzoek?
De provincie betaalt dit onderzoek, via de gemeente die ook bijdraagt. Verder investeren de consortiumpartijen ook eigen tijd en middelen in het project, omdat we belang hechten aan de resultaten en de mogelijke kansen om zo verder te verduurzamen.

Wat gaat zo’n warmtenet kosten? En wie betaalt dat dan?
We onderzoeken wat alles bij elkaar opgeteld de voordeligste optie is voor de wijk om aardgasvrij te worden. Het gaat daarbij zeker om forse investeringen. Onderdeel van de haalbaarheidsstudie is ook om te kijken hoeveel de voordeligste optie warmtenet ongeveer kost, en hoe dat eventueel gefinancierd kan worden.

Wat ga ik zelf betalen voor die duurzame warmte?

In de Warmtewet is geregeld hoeveel je maximaal betaalt voor de aansluiting op het warmtenet en de te leveren warmte. De regel is tot nu toe dat de kosten van een warmtenet in totaal voor een bewoner niet hoger mogen zijn dan de bewoner kwijt zou zijn met een eigen hr-ketel op gas.
Bij deze vergelijking tellen allerlei dingen mee: aan de ene kant de kosten van een hr-ketel, het onderhoud, de gasprijs, de energiebelasting en de vaste kosten voor een gasaansluiting, en aan de andere kant kosten van de warmtewisselaar, de netwerkkosten en de prijs van de warmte. Op Autoriteit Consument & Markt vind je de berekening voor 2018. Of kijk op de pagina Energieprijzen, onder Stadswarmte.

Overigens is de regering bezig met een nieuwe warmtewet. Daarin wordt waarschijnlijk meer vrijheid geboden aan warmtebedrijven om hun prijs zelf te bepalen. Van belang is om voor ogen te houden dat alle energie duurder wordt, ook aardgas: dat wordt vooral duurder door extra belastingen.

En wat ben ik kwijt als ik mijn huis wil isoleren?
We zijn met de gemeente aan het kijken of we het verduurzamen van woningen woonlasten-neutraal kunnen bieden, zodat u de investering kunt doen en ook weer terugverdient. De kunst is om het zo te financieren dat u de investering over een langere termijn kunt uitspreiden.

HET doet momenteel een pilot-onderzoek naar zogenaamde ‘gebouwgebonden financiering’. Dit houdt in dat extra leningen over een lange termijn kunnen worden uitgespreid. We bekijken of het daarmee mogelijk wordt dat u wel uw huis verbetert en verduurzaamd, maar per maand niet meer gaat betalen.

Wij willen best ons huis energieneutraal maken. Zijn daar subsidies voor?
U kunt bij HET een aanvraag doen voor technisch advies en voor financieel advies: subsidieregelingen en andere financieringsopties, zoals duurzaamheidsleningen in verschillende vormen. Zie ook onze website.

Hoe wordt onderzocht wat financieel het beste is?
We brengen de verschillen opties in kaart. En maken vervolgens een berekening van de kosten van die opties, om daar met elkaar een afweging tussen te kunnen maken. Het gaat ons er onder meer om helder te krijgen waarmee je waarschijnlijk de minste kosten maakt in de wijk.
Is het verstandiger om heel veel eigenaren te helpen hun huis te verbeteren? Of kunnen we beter kiezen voor een Hoog Temperatuur warmtenet, waarbij minder aanpassingen nodig zijn aan huizen?

Wordt mijn huis minder waard als ik wil gaan verkopen?
Door het mogelijke duurzame warmtenet en betere isolatie zijn de huizen in de wijk voorbereid op de toekomst. Hierdoor worden huizen doorgaans juist meer waard, want nieuwe kopers willen graag een duurzaam huis. Recent onderzoek van makelaars heeft uitgewezen dat dat voor de waarde van je woning wel meer dan 10% kan schelen.

Op welke manieren kan ik betrokken blijven bij de ontwikkelingen?
U kunt u op veel verschillende manieren en momenten betrokken zijn. We werken daar momenteel een planning voor uit. Daarin geven we per maand aan welke activiteiten we ontplooien en waar u gebruik van kunt maken. Zo wordt u regelmatig op de Hoogte gehouden van nieuwe stappen in het proces. We nodigen u uit voor verschillende bijeenkomsten, zoals workshops en lezingen. Heeft u een idee voor een activiteit? Laat het ons weten!

Bij welke activiteiten kan ik aansluiten?

• U kunt meedenken in klankbordgroepen, dan zit u meer aan het stuur en kunt u mee beslissen.

• U kunt straatambassadeur worden. U bent dan aanspreekpunt voor uw buren en voor ons.

• U kunt energiecoach worden: dan leert u meer over isoleren en energiebesparing. Dat kunt u in uw eigen huis toepassen. U kunt deze kennis ook delen met uw buren en buurtgenoten en met ze/elkaar meekijken.

• U kunt zich aanmelden als host voor een energieavond bij u thuis. Wij van HET komen langs om u en uw buren te informeren over te nemen kleine en/of grote isolatiemaatregelen. Naast verduurzaming is ook het samen doen/samen zijn een belangrijk verbindend sociaal aspect.

En u kunt natuurlijk zelf (de eerste) stappen zetten om uw woning te isoleren. Daarmee brengt u uw energiegebruik omlaag.

Heeft het nut om me aan te sluiten bij energiecoöperatie HET?
Ja zeker, want HET behartigt uw belangen als bewoners en als wijk. HET is er als energiecoöperatie op gericht om burgers/bewoners in de energietransitie in ons dorp een stem te geven. Hoe meer mensen we ‘vertegenwoordigen’, hoe luider die bewoners-stem kan klinken. Daarmee wordt de energietransitie niet iets dat u wordt opgelegd, maar een beweging die u zelf mee vormgeeft, naar uw eigen voorkeuren. Een goed voorbeeld is het idee van een coöperatief wijkwarmtebedrijf: dat kan een bedrijf van en voor Kerkelanders worden, niet van grote commerciële bedrijven. Ons motto is dan ook: Samen staan we sterk in de energietransitie.

Ook kunt u allerlei ondersteuning krijgen (als lid) van HET. Zowel huiseigenaren als huurders krijgen van HET advies bij grotere en kleinere maatregelen om de woning te verduurzamen. HET heeft een Energie Advies team dat u bij kan staan.
Ook voert HET een programma uit voor elektrische deelauto’s in Hilversum, er rijden er al 7 rond. U kunt daar als HET-lid ook gebruik van maken.
Ten slotte krijgen leden ook kortingen zoals bij energie-inkoop.

Wie beslist er over wat er gaat gebeuren in onze wijk?
De gemeente is momenteel bezig de Transitievisie Warmte te (laten) maken voor heel Hilversum: voor alle wijken wordt daarbij in kaart gebracht op welke wijze die het beste aardgasvrij kan worden op termijn. De gemeente gaat dus per wijk aangeven hoe ze die aardgasvrij willen maken. Dat doet ze overigens niet zonder daar eerst over met de bewoners, u dus, in gesprek te gaan. Ook de gemeente weet dat bewonersparticipatie essentieel is.

De gemeente moet in 2021 een plan van aanpak Aardgasvrij hebben voor elke wijk. Is het niet beter om dat af te wachten?
Dat gebeurt ook, want we kunnen niet vooruit lopen op de keuzes die de gemeente gaat maken. Dit onderzoekstraject geeft voeding aan het opstellen van de Transitievisie en te maken voorstellen voor Kerkelanden. U kunt het haalbaarheidsonderzoek zien als onderdeel van de plannenmakerij.

Grote bedrijven staan al klaar om dit uit te voeren? Wie beslist wie het warmtenet gaat beheren?
Ook dit ligt als bevoegdheid bij de gemeente. Zij kan een warmtebedrijf aanwijzen of selecteren. Ook geeft de gemeente de benodigde vergunningen af.
Als we de gelegenheid krijgen om een coöperatief warmtebedrijf op te zetten, dan beslissen de leden van de coöperatie (u dus ook als u besluit om lid te worden) over de uitvoering, in samenwerking met de partners.

Worden we gedwongen om van het aardgas af te gaan?
Ja, heel Nederland gaan geleidelijk aan van het aardgas af. Het kabinetsbeleid is: in 2050 is er geen aardgas meer. Uiteindelijk komt dus iedereen aan de beurt.
In 2021 moet elke gemeente volgens de wet een wijk aanwijzen die in 2030 aardgasvrij wordt. De manier waarop die wijk aardgasvrij wordt, hoeft dan nog niet definitief besloten te worden. Voor Kerkelanden is dat nog even afwachten. Vooralsnog lijkt de gemeente overigens De Meent kansrijker te achten om als eerste wijk aardgasvrij te worden.

Waarom zouden we wel/niet aansluiten op een warmtenet?
Hoe meer mensen aansluiten, hoe goedkoper het voor iedereen wordt. Elektriciteit, gas en warmtenetten zijn ontzettend kostbaar. Als we de kosten kunnen spreiden over meer gebruikers, dan scheelt voor iedereen.

Heb je de keuze om aan te sluiten of niet?
Als je je eigen warmtepomp wilt, dan houdt niemand je tegen. Maar iedereen moet wel van het gas af, als daar voor de wijk toe wordt besloten. De gasleidingen verdwijnen dan; niet direct maar wel op termijn.

Welke keuzes heb ik als er een warmtenet zou komen?
A. Uw huis laten aansluiten op het warmtenet.
B. Uw huis niet laten aansluiten op het warmtenet. U kunt dan zelf een warmtepomp aanschaffen of op andere wijze in uw warmte voorzien.

Hoe snel kan het gaan met het aardgasvrij maken van Hilversum?
De Transitievisie Warmte moet in de loop van 2021 klaar zijn. Daarbinnen worden de meest kansrijke wijken naar voren geschoven om in 2030 aardgasvrij te zijn, en welke op termijn de andere wijken van het aardgas af gaan. Zo groeien we toe naar 2050. Dan moet heel Nederland aardgasvrij zijn.
Stel dat de gemeente zegt dat we een warmtenet voor Kerkelanden verder uit kunnen zoeken, dan hebben we nog zeker 2 of 3 jaar nodig om uit te zoeken op welke wijze het warmtenet het beste gestalte kan krijgen en wellicht duurt het ook nog eens net zo lang om het vervolgens te realiseren.

Ik woon in een appartementencomplex. Hoe gaat de besluitvorming bij Verenigingen van Eigenaren?
Er is een fors aantal VvE’s in Kerkelanden. Zij nemen besluiten op basis van een meerderheid van de stemmen (de helft plus 1). Soms moet dit een gekwalificeerde meerderheid zijn, bijvoorbeeld bij de beslissing om een nieuwe installatie aan te brengen. Dit betekent dat tenminste twee derde van het totaal aantal stemmen bij de vergadering aanwezig moet zijn. Het besluit moet vervolgens door tenminste twee derde van de stemmen worden gesteund om rechtsgeldig te zijn.

Een aantal van de VvE’s in Kerkelanden is lid bij HET. HET kan helpen bij het maken van plannen voor verduurzaming, zoals het plaatsen van zonnepanelen, verbeterde isolatie, energiebesparing en dergelijke. Meldt u zich als VvE bij HET aan als u daar interesse in heeft of vraag uw bestuur dat te doen.

Stel dat de meeste bewoners tegen een warmtenet zouden zijn?
Dat is voor het onderzoek dan een belangrijk gegeven. We vermelden dat zeker in het rapport dat we aan de gemeente geven.

Wordt het rapport openbaar?
Ja. En in concept wordt het met de bewoners en andere belanghebbenden (stakeholders) besproken.

Mocht alles er positief uitzien, wanneer komt er eventueel een warmtenet?
Er wordt eerst besloten of een warmtenet een kansrijke optie is: dat onderzoek doen we nu. Mocht het onderzoek een positieve uitkomst opleveren, dan geven we dat door aan de gemeente. Die moet vervolgens bepalen wat er gebeurt in uw wijk en door wie. Mocht het consortium daarvoor in aanmerking komen, dan moet er nog heel veel uitgezocht, ontwikkeld en ontworpen worden. Daar is dan zeker nog 5 tot 7 jaar voor nodig.

Stel dat over 10 jaar een nieuwe technologie beschikbaar is, zoals waterstof? Kunnen we daar niet beter op wachten?
Er zijn gelukkig veel innovaties ‘onderweg’, juist omdat er veel behoefte is aan verbeterde, meer efficiënte en goedkopere technieken. Die komen er ook zeker. Maar dat is over 10 jaar ook weer zo; als je daar steeds op wacht gebeurt er niets. Over 10 jaar zijn er ook weer betere computers en telefoons: alleen je wilt nu niet zonder telefoon of computer.